Vorige week meldde de Gelderlander over plannen voor een ‘volwaardige’ bieb in Lienden. Als alternatief voor de Stichting Openbare Bibliotheek Rivierenland waarmee de gemeente Buren de samenwerking heeft opgezegd. De gemeente Buren gaat in zee met het commerciële bedrijf Karmac, want dat zou ‘aanzienlijk goedkoper’ werken dan de regionaal opererende Bibliotheek Rivierenland. Bovendien kunnen er straks maar liefst 5.000 boeken geleend worden. Nou, in Buren zijn ze goed af, zou je dus denken. Dus niet.
Wat speelt er daadwerkelijk?
Omdat de gemeente Buren niet meer financieel wil bijdragen aan die regionale bibliotheek is de contributie voor inwoners van de gemeente Buren die gebruik willen maken van een openbare bibliotheek in een buurgemeente verhoogd. Die andere gemeenten betalen namelijk wel om voor hun inwoners bibliotheekvoorzieningen van de Bibliotheek Rivierenland in stand te houden. Wat logisch is want zij krijgen hiervoor, net als de gemeente Buren, geld van de rijksoverheid. Karmac zou dus een goedkoper alternatief bieden. Ik heb het even uitgezocht. Inwoners van Culemborg, Druten, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal en Zaltbommel lenen dankzij de steun van hun gemeentebesturen al vanaf 35 euro per jaar bij Bibliotheek Rivierenland. Karmac vraagt 45 euro.
Burenaren kunnen daarvoor straks uit 5.000 boeken kiezen. Bibliotheek Rivierenland biedt toegang tot een schat aan informatiematerialen. Onder andere door het bibliothecair leenverkeer waardoor boeken en andere media vanuit allerlei, ook wetenschappelijke, bibliotheken te leen zijn. De Nederlandse openbare bibliotheken beheren samen 30 miljoen items met jaarlijks 100 miljoen uitleningen onder 4 miljoen leden. De bibliotheken van bibliotheek Rivierenland hebben gratis Wifi en bieden gratis toegang tot informatie via databanken. Heeft men hulp nodig bij het zoeken van een ontspannende roman of informatie over een specifiek onderwerp voor studie dan wel privé? Kun je lastig overweg met de computer of internet? Dan is er de bibliothecaris voor hulp. Juist de functie van deze informatiespecialist is onmisbaar.
Het openbaar bibliotheek netwerk behoort net als onderwijs tot de basisinfrastructuur van onze democratische samenleving. Zonder deze infrastructuur geen zelfredzame mondige burgers met voldoende kennis, vaardigheden en mediawijsheid om zich kritisch en actief staande te houden in een als maar ingewikkelder wordende maatschappij met zijn overdaad aan informatie. Het kunnen lezen en schrijven, en het leren schiften en duiden van informatie zijn daarvoor onontbeerlijk. Nog 1,1 miljoen Nederlanders zijn laaggeletterd. Twintig procent van de Nederlanders kan niet overweg met computer en internet. De samenleving en met name de overheid digitaliseert ondertussen steeds verder. Scholen en bibliotheken, waar goed opgeleide professionals werken, zijn hard nodig.
Sommige lokale politici willen dat nog wel eens uit het oog verliezen. Veel openbare bibliotheken, in grote en kleine gemeenten, zijn de laatste tijd onevenredig hard getroffen door bezuinigingen of zelfs gesloten. Het is dan ook mooi dat net voor de start van de week van de alfabetisering de ministerraad het voorstel van minister Bussemaker voor een nieuwe bibliotheekwet heeft gesteund. Daarin wordt die belangrijke maatschappelijke taak van de openbare bibliotheken vastgelegd en zullen ook gemeenten die bibliotheken sluiten afspraken moeten maken met naburige gemeenten, zodat lezers daar terecht kunnen. Dat betekent vast meebetalen. Ik ben heel benieuwd hoe dat voor de inwoners van de gemeente Buren gaat uitpakken.