Een van de ‘rollen’ van een raadslid is die van volksvertegenwoordiger. In de praktijk betekent dat, dat je soms je boodschappen doen combineert met een gesprek met een ondernemer die trage besluitvorming bij de gemeente ervaart. Zo ook deze maandagochtend 15 januari in de Albert Heijn aan het Maximaplein. Dit alles als gevolg van de beantwoording van mijn schriftelijke vragen over het besluit van het college van burgemeester en wethouders om niet mee te werken aan het principeverzoek van de ondernemer van de AH Maximaplein. Een van de zogenaamde instrumenten die je als raadslid kunt gebruiken is namelijk het stellen van schriftelijke vragen. Dat kan zijn naar aanleiding van informatienota’s, iets wat je gehoord hebt maar ook als er iets opviel in een van de wekelijkse besluitenlijsten van de collegevergaderingen. Het verzoek van de AH ging om het mogen uitbreiden met 150 vierkante meter winkeloppervlak, zonder daarvoor uit te breiden, wel door magazijnruimte in te leveren. Al die schriftelijke vragen en antwoorden zijn trouwens te vinden op de website van de gemeenteraad. Ik ben nog niet echt tevreden met de beantwoording door het college, er komen dus nog een of meerdere vervolgvragen. https://gemeenteraad.westbetuwe.nl/Raadsinformatie/Vragen-van-de-raad/20240102-Beantwoording-vragen-D66-principeverzoek-AH-Maximaplein-detailhandelsbeleid
Diezelfde maandag15 januari was ik om 15.00 uur op het gemeentehuis voor overleg met onze plaatsvervangende griffier Fatih Őzdere ter voorbereiding op het voorzitten van de oordeelsvormende vergadering 1 op dinsdagavond. Dit in mijn nieuwe rol als voorzitter van deze vergadering. We hebben vorig jaar een nieuwe verordening vastgesteld voor onze vergaderingen en daar is gekozen om de oordeelsvormende vergaderingen voortaan door raadsleden te laten voorzitten. Daarvoor zaten ook niet-raadsleden voor. Omdat met de nieuwe verordening een aantal voorzitters afvielen hebben ik en een aantal andere raadsleden zich aangemeld. Er is een vergaderrooster gemaakt en deze week was mijn vuurdoop. Voorbereiding vooraf is wel zo handig. In maart mag ik weer.
Die avond kon ik kiezen uit maar liefst drie bijeenkomsten: een platformbijeenkomst bij de AVRI, een regionale avond over gemeenschappelijke regelingen in Culemborg en de West Betuwse auditcommissie. Als benoemd lid van de auditcommissie koos ik uiteraard voor de laatste. Daar bespraken we met de accountant de zogenaamde ‘boardletter’. Fractiegenoot en burgerraadslid Vic Bogerman nam de honneurs in Culemborg waar. Mede raadslid Ingrid Zwaan was als plaatsvervangend lid van de auditcommissie ook naar het gemeentehuis gekomen. Na afloop van de auditcommissie konden we dan ook nog even met elkaar overleggen over de onderwerpen die de volgende dag op de agenda stonden. En even bij de collega fracties van Verenigd West Betuwe aanwippen en die van de SGP begroeten.
Naar aanleiding van diverse mailtjes over de plannen voor een landgoed langs de Lingedijk in Buurmalsen had ik dinsdagmiddag 16 januari telefonisch contact met een van de bewoners van die dijk die zich zorgen maken over de bouw van zes villa’s in de uiterwaarden als onderdeel van dat beoogde landgoed. Het onderwerp zou ’s avonds aan bod komen omdat een van de bewoners namens veel andere bezorgde buurtgenoten ging inspreken. Men was bang dat die avond al door de gemeenteraad een besluit zou worden genomen. Die zorg kon ik in ieder geval wegnemen. Het betreft op dit moment nog een ontwerp bestemmingsplan. Het duurt nog wel even voordat het officieel in de gemeenteraad komt.
Dinsdagavond 16 januari weer twee vergaderingen tegelijk om 19.00 uur. De regionale agendacommissie (digitaal) maar tegelijkertijd was de griffie op bezoek in onze fractievergadering om te spreken over het griffieplan. Gelukkig ben ik niet het enige lid namens West Betuwe voor die agendacommissie. Om 20.00 uur verdeelden we ons over twee vergaderingen die tegelijkertijd gehouden werden. Vic naar oordeelsvorming 2 die na een uur al afgelopen was. Ik de oordeelsvormende vergadering 1 voorzitten, met Ingrid en ons burgerraadslid Pieter van Zoest namens D66 aan tafel. Na de bezorgde inspreker over het landgoed in Buurmalsen stond het initiatiefvoorstel van oppositiepartijen VVD, SGP en CDA over de woningbouw op de agenda. Daar is een kleine anderhalf uur over gediscussieerd. Dat in goede banen proberen te leiden was een mooie uitdaging. Het voorstel kwam niet ongeschonden uit het debat. Er wordt door de initiatiefnemers gewerkt aan een amendement (aanpassing van het voorstel) in de hoop dat er tijdens de raadsvergadering van 30 januari aanstaande een meerderheid voor te vinden is. Er stonden nog meer onderwerpen op de agenda die ook tijd verdienden: Zienswijze over de kadernota van de AVRI, GGD, RAR, de re-integratieverordening participatiewet 2024 en de eerste wijziging Verordening OZB 2024. Bij dit laatste onderwerp ‘durfde’ gezien de tijd niemand meer het woord te voeren. Het was bijna half twaalf toen ik de vergadering sloot. Gelukkig klaagde niemand daarover, de agenda was afgehandeld. Wel een lange zit.
Omdat je na zo’n lange vergadering toch niet meteen de slaap kunt vatten heb ik na thuiskomst met ‘mijn’ wethouder Jan de Geus ons voor Woensdagochtend 17 januari geplande overleg via whatsapp gevoerd. Woensdag dus tot 8 uur kunnen uitslapen.
De Dorpsraad Geldermalsen hield woensdagmiddag 17 januari om 16.30 uur in de foyer van De Pluk haar nieuwjaarsbijeenkomst. Samen met Pieter van Zoest vertegenwoordigden wij D66. Ik had me in de tijd vergist en was een half uur te vroeg (beter dan te laat) maar wist daardoor wel een goed boek te scoren in de bibliotheek. En nog even met kleinzoon Jaydey kunnen kletsen (hij loopt stage bij De Pluk) die achter de bar stond, en later de catering deed bij de nieuwjaarsreceptie.
Donderdagochtend 18 januari was er om 10.00 uur overleg met griffie over een door ons te organiseren ‘expertmeeting’ over het burgerberaad. Samen met GroenLinks nemen we als D66 het voortouw hierbij. In onze participatieverordening is ook een burgerberaad mogelijk maar het vergt wel veel inzet en tijd en geld. Samen met GroenLinks fractievoorzitter Andrea Zierleijn bezocht ik vorig jaar een bijeenkomst over het burgerberaad bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten in Den Haag. Een mooi instrument, maar wel een instrument om wijs in te zetten. We willen in ieder geval dat de gemeenteraad van West Betuwe snapt wat een burgerberaad is en hoe je dat zou kunnen inzetten en wat voor onderwerpen zich daarvoor lenen. Zodat we, mocht een onderwerp zich voordoen, bewust voor een burgerberaad zouden kunnen kiezen. Die informatie hopen we met een expertmeeting op te halen.
Noot 1: Hoe werkt dat, schriftelijke vragen stellen. Raadsleden kunnen via de griffie schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders of de burgemeester kunnen stellen. De griffier brengt de vragen zo spoedig mogelijk ter kennis aan de overige raadsleden en het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester. De schriftelijke beantwoording gebeurt zo spoedig mogelijk, in ieder geval binnen tien werkdagen nadat de vragen zijn ingediend. Bij complexe vragen kan er eenmalig uitstel gevraagd worden van dertig werkdagen. Soms is een antwoord duidelijk, soms leiden antwoorden weer tot vervolgvragen. https://gemeenteraad.westbetuwe.nl/Raadsinformatie/Vragen-van-de-raad
Noot 2: wat is/doet de autditcommissie. De auditcommissie fungeert als de ogen en oren van de gemeenteraad. Zij houdt toezicht op de uitvoering van de (financiële bedrijfsvoering) kaders door het college. Vervolgens adviseert zij daarover aan de raad. De commissie neemt dus de controlerende taak van de gemeenteraad niet over, maar zorgt ervoor dat de raad die taak op bepaalde terreinen/onderdelen beter kan uitvoeren. Een ander voordeel van een auditcommissie is dat zij kan optreden als aanspreekpunt voor de controleur van de accountant. Verder houdt een auditcommissie toezicht op de voortgang van de verbeteringen in de (financiële) bedrijfsvoering. Ook stemt zij de diverse onderzoeken van de accountant, het college en de rekenkamer(-commissie) op elkaar af. Dit alles doen we omdat controle van het college van essentieel belang is, maar hoe zorgt een gemeenteraad ervoor dat hij effectief controleert? Niet alle raadsleden hebben kennis van of affiniteit met de gehele bedrijfsvoering, met een jaarverslag of een jaarrekening. Het is dan niet effectief om met de volledige raad de stukken te beoordelen en te bespreken. Verstandiger is het om een speciale commissie in te stellen die deze rol op zich neemt: een Auditcommissie.
Noot 3: De raad heeft een oordeelsvormende voorronde, met tot doel om besluitvorming van de raad over raadsvoorstellen voor te bereiden, door middel van een kaderstellende of oordeelsvormende discussie met fracties en, op uitnodiging, met het college. In de oordeelsvormende voorronde worden ook de raadsinformatienota’s en overige onderwerpen die de raad wil bespreken geagendeerd. In het debat in de oordeelsvormende vergadering komen de verschillen op tafel. Aan het eind van de behandeling van een onderwerp wordt het besluit genomen of het betreffende voorstel door kan naar de gemeenteraad voor besluitvorming. Een enkele keer wordt een stuk als ‘niet rijp’ voor besluitvorming aangemerkt. Het kan dan later weer een keer terugkomen. Als niet iedereen het helemaal eens is met een stuk kan dit ook met een amendement aangepast worden. Dat vergt meer politiek handwerk. Het opstellen van het amendement (met hulp van de griffie) en het meekrijgen van voldoende raadsleden voor dat amendement. Het echte politieke debat vindt dan ook vaak in oordeelsvormende vergaderingen plaats.
Noot 4: Wat is een expertmeeting (en een hoorzitting) Eind 2023 zijn nieuwe reglementen voor ons raadswerk vastgesteld. Zogenaamde verordeningen. Nieuw daarin is de mogelijkheid om hoorzittingen/expertmeetings te houden. Als de raad dit ter uitvoering van zijn taak nodig oordeelt, kan de raad een hoorzitting of expertmeeting houden over beleidsthema’s of maatschappelijke ontwikkelingen. Bij een hoorzitting maken bij het desbetreffende onderwerp betrokken natuurlijke of rechtspersonen hun visie aan de raad kenbaar. Bij een expertmeeting delen deskundigen hun expertise over het desbetreffende onderwerp met de raad. In beide gevallen gebeurt dit op uitnodiging van de raad. De organisatie van een hoorzitting of expertmeeting ligt in handen van de griffier. Een hoorzitting is openbaar. Voor een expertmeeting bepaalt de agendacommissie of deze een openbare of besloten karakter draagt. Een hoorzitting wordt in principe voorgezeten door de voorzitter van de raad. Een expertmeeting kan ook worden voorgezeten door de voorzitter van een raadscommissie of door een externe voorzitter.